مسوول روابط عمومی موزه فرش ایران گفت: "نقشمایه محرمات" یکی از این فرم‌های ارزشمند ایرانی است، که تخیل و قدرت نقش آفرینی هنرمندان ایرانی در آن جلوه گر است.
"پریسا بیضایی" در گفت و گو با ایرنا به مناسبت برگزاری نمایشگاه "نقشمایه محرمات " اظهار داشت: در این نمایشگاه تعدادی طرح در قالب فرش و گلیم با طرح ها و نقش و نگارهای مذهبی و معنوی همزمان با سوگواری سالار شهیدان (اباعبدالله الحسین علیه‌السلام) به نمایش درآمده،که با استقبال خوبی روبرو شده است. وی با بیان اینکه این آثار یادآور کتیبه‌های عاشورایی بوده،افزود: طرح محرمات با ترکیب حاشیه‌های افقی، عمودی و یا اریب الهام گرفته از کتیبه های محرم است که این دلیل نامگذاری این آثار است.
به گفته این مقام مسوول نقش محرمات که یکی از طرح‌های مذهبی و آیینی تلقی می‌شود معمولاً با نقش بته جقه یا طرح سرو خمیده آذین بندی می شود، که نشانه جاودانگی و سرسبزی است.
بیضایی تصریح کرد: بررسی نقش برجسته ها و لباسهای پادشاهان ساسانی نشان می دهد، که این هنر باستانی پیش از اسلام نیز رواج داشته است، اما بعد از اسلام و مخصوصا بعد از رسمی شدن مذهب شیعه نام محرمات به آن تعلق گرفته است.
وی در ادامه توضیح داد: علاوه بر نقش محرمات، نقشهایی شبیه به گل سرخ یا گل محمدی در این آثار به کار رفته است که اصطلاحا در قالی بافی به آنها "گل فرنگ" گفته می شود.
به گفته این مقام مسوول در کنار این نمایشگاه،تعدادی از آثار طراحی و تذهیب مربوط به کارمندان موزه که همخوانی با حال و هوای مذهبی ایام محرم دارد به معرض نمایش درآمده است.
مسوول برگزاری نمایشگاه با بیان اینکه امروزه از این هنر ایرانی اثر کمرنگی باقی مانده است،افزود: نمی توان به طور قطع گفت که هنر محرمات در ایران به فراموشی سپرده شده است،چرا که هنوز در مناطق روستایی نشین خراسان هنوز این نوع بافت انجام می شود.
وی خاستگاه اصلی این هنر را خراسان و کردستان عنوان کرد و گفت: طرح محرمات اغلب در اماکن و بناهای مذهبی در نقش کاشی و یا آرایه‌های قرآنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیضایی یادآور شد: تمام این قالی ها وگلیم ها که قدمت آنها به قرن سیزده و چهارده قمری باز می گردد و در نمایشگاه عرضه شده در مخزن موزه نگهداری می شود.
این نمایشگاه همزمان با ایام سوگواری محرم از اول دی ماه آغاز به کار کرده است تا آخر ماه صفر در برابر دید عموم قرار می گیرد.موزه فرش ایران در ضلع شمالی پارک لاله واقع شده است.
در چهل کیلومتری شمال اراک دهستانی به نام ساروق وجود دارد که فرش های خوش بافت و رنگش از یکی دو قرن پیش تاکنون برای آن شهرت فراوانی را بوجود آورده است. ساروق نامی شناخته شدهدر بین مجموعه داران فرش و فروشنده های قالی در ایران و بازارهای خارجی است. فرش بازان جهان ساروق را به ویژه دست بافت های قدیمی آن را به گونه فرش های تبریز و کاشان خوانسار واصفهان تحسین می کنند. در این اقبال جهانی علاوه بر مشخصات عالی بافت و رنگ های پخته و اصیل که هموراه در فرش ساروق وجود داشته و با تقلب بافنده و یا سوداگر هیچ گاه این شهرت خوب خدشه دار نشده تبلیغ اولیه شرکت زیگلر وسایر همکاران خارجی عرضه نمودند عامل بسیار با ارزش و مهمی بوده است.
بافنده ساروقی کار خود را تحت ضابطه های خاص و کنترل شده ای شروع کرده و همواره با رعایت آن معیارها توانسته است وضعیت فرش خود را در بازارهای متلاطم و پر رقابت جهانی حفظ نماید. خوش نامی ساروق آن چنان است که به فرش های درجه دوم و حتی نامرغوب تر از آن که تولیدهای محلات و مشگ آباد هستند نیز نام ساروق می نهند.
یکی از مشخصات ویژه فرش ساروق به خصوص انواع قدیمی آن کیفیت جالب رنگ های آن است. رنگ هائی که بیشتر درمایه های مسی، بلوطی، قرمز، بژ و آبی به زمینه فرش منعکس می شوند.رنگ قرمز روناسی که به نام قرمز مسی ملایمی که به مرور زمان پخته و براق شده و به فرش حالت مخمل مانندی می دهد. به ویژه آن هائی که با پشم های مرغوب ولطیف بافته شده اند.
فرش های ساروق بافت محکم و به نسبت ظریف دارند(حداکثر 5000 گره در دسیمتر مربع)، بافنده های محلی روش پودگذاری خاصی دارند به این گونه که بعد از هر ردیف گره دو نخ پود زنده و گاهی در فاصله بین 5 تا 10 ردیف گره، پود اضافی دیگری را نیز می گذارند. فرش های آن اغلب درسبک های شاخه شکسته و یا منحنی و به طور معمول با طرح های لچک و ترنج و دسته گل بافته می شوند. دراین ناحیه بافت فرش های مشابه با الگوی فرش های طرح اسلیمی اصفهان در کیفیتی نازل تر در زمینه قرمز روناسی با ترنج ظریف لوزی شکل به رنگ آبی کم رنگ نیز صورت می گیرد. از طرح ترنجدار ساروق نمونه های مشابهی در قم، قزوین، ساوه و گلپایگان نیز بافته می شود. بافنده های ساروق بیشتر حاشیه فرش های خود را با نقوش سماوری، خرچنگی با نقش های کلاسیک شاه عباسی تزئین می کنند.